Introductie: Bij het ontdekken van de Montessori-opvoedingsmethode realiseren ouders zich al snel dat deze draait om het geven van vrijheid en onafhankelijkheid aan hun kinderen. Het streven naar discipline op een Montessori-manier kan echter vragen oproepen over het al dan niet uitspreken van het gevreesde woord 'nee' en het stellen van regels. In deze blogpost zullen we verkennen hoe 'nee' zeggen en het stellen van grenzen een essentieel onderdeel zijn van de Montessori-filosofie, met een nadruk op respectvol ouderschap.
Balans tussen Vrijheid en Grenzen
Montessori-opvoeding bepleit niet alleen vrijheid, maar ook het in stand houden van grenzen. Hoewel sommige ouders misschien aarzelen om 'nee' te zeggen, begrijpt Montessori dat vrijheid hand in hand gaat met verantwoordelijkheid. 'Nee' zeggen is niet verboden, maar er wordt zorgvuldig over nagedacht wanneer en hoe dit gebeurt.
Het stellen van grenzen is essentieel om kinderen fundamentele levenslessen bij te brengen, zoals het besef dat ze niet alles kunnen hebben wat ze willen. In plaats van straf is Montessori-ouderschap gericht op het begrijpen van de noodzaak van gepaste grenzen. Er is een evenwicht te vinden tussen te streng en te toegeeflijk zijn.
Vrijheid in Veiligheid
Montessori-ouders bieden hun kinderen zoveel vrijheid als veilig mogelijk is, met de nadruk op de veiligheid van het kind, anderen en het collectieve welzijn. Het creëren van een omgeving waarin kinderen kunnen experimenteren, zonder onnodige beperkingen, is van cruciaal belang.
Wanneer Begrijpt een Kind 'Nee'?
Peuters vormen vaak de bron van ouderlijke zorgen over het gebruiken van 'nee'. Dit komt omdat jonge kinderen onder de 3 jaar nog een onvolgroeid brein hebben en niet de capaciteit hebben om te redeneren zoals volwassenen dat doen. Ze zijn geprogrammeerd om de wereld om hen heen te verkennen, experimenteren met beweging, aanraking, proeven en oorzaak en gevolg.
En daar begint de ironie: 'nee' zeggen maakt deel uit van hun experiment.
Het lijkt soms dat wanneer je 'nee' zegt tegen een peuter, ze doorgaan met hun gedrag, steeds dichterbij komen, kijken en wachten tot je weer 'nee' zegt. Het is belangrijk om te begrijpen dat dit gedrag geen opzettelijk uitdagen is, maar eerder een uiting van nieuwsgierigheid, waarbij ze testen wat ze wel en niet kunnen doen. Het is vergelijkbaar met een wetenschapper die een experiment uitvoert.
Hoewel kinderen de betekenis achter 'nee' begrijpen door de toon van je stem en de acties die je onderneemt om te voorkomen dat ze iets doen, is respect voor het woord 'nee' geen vanzelfsprekendheid. Het is afhankelijk van hoe en wanneer je 'nee' zegt. Het mag ook niet te vaak voorkomen, en best alleen wanneer het noodzakelijk is.
Voorkomen als Eerste Stap
Een belangrijk hulpmiddel is voorkomen. Door een veilige omgeving te creëren waarin je kind vrij kan verkennen, verminder je de noodzaak om herhaaldelijk 'nee' te zeggen.
Dit kun je ook thuis doen. Zorg ervoor dat je huis onafhankelijkheid bevordert. Hou dingen buiten bereik die je kind niet mag aanraken en pick your battle.
Is het echt onveilig om op de bank te klimmen, of is het een gewoonte om elke keer 'nee' te zeggen als je kind probeert erop te klimmen?
Over het algemeen vermijd ik ook situaties waar een jong kind niet mee kan omgaan, tenzij het echt moet. Ik zou niet met mijn peuter naar een volwassen meeting gaan, ik zou vermijden om langs een hele drukke straat te lopen en ik zou mijn peuter niet meenemen naar een winkel met de onrealistische bedoeling alleen te kopen wat ik nodig heb.
'Nee' voor Veiligheid
Het reserveren van 'nee' voor situaties waarin de veiligheid van het kind in gevaar is, is cruciaal. Dit betekent dat je je regels kritisch moet beoordelen en je moet afvragen of ze te maken hebben met veiligheid.
Wat zijn je belangrijkste regels? Waar ben je 100% zeker van dat je 'nee' tegen wilt zeggen? Controleer of die regels iets te maken hebben met veiligheid. Zo niet, overweeg dan of je ze echt wilt of moet handhaven. Als je te vaak 'nee' zegt, verliest het zijn betekenis en belang, vooral als je het zegt zonder overtuiging of zonder er actie op te volgen. Vaak geven we op omdat we niet overtuigd zijn waarom we 'nee' zeggen.
Leeftijdsgerichte Uitleg
Bij jonge kinderen jonger dan 6 jaar is uitgebreide uitleg meestal niet nodig. Ze hebben behoefte aan eenvoudige regels en zullen deze accepteren omdat ze hun ouders liefhebben en respecteren.
Kinderen ouder dan 6 willen weten waarom! Ze zijn meesters in onderhandelen. Je hoeft ze niet elk detail van elke regel te geven. Als bv je regel is dat er één koekje bij de thee is en je kind om een tweede koekje vraagt, zeg dan gewoon je regel: "Je had één koekje, we eten maar één koekje bij de thee." Je kind kan je regel in twijfel trekken en dan moet je misschien uitleggen dat meer dan één koekje te veel suiker voor de dag is of dat hij misschien niet meer hongerig zal zijn voor het avondeten.
In Plaats van 'Nee':
In plaats van simpelweg 'nee' te zeggen, kun je proberen alternatieven te gebruiken. Het draait niet alleen om het vermijden van 'nee', maar om het begeleiden van je kind naar positief gedrag.
Over het algemeen gaat het erom grenzen te stellen. Wat hier belangrijk is, is dat je kind, beetje bij beetje, begrijpt waarom er een regel is en wat hij in plaats van wat je hem verbiedt kan doen.
"In plaats van X laten we proberen..." bijvoorbeeld in plaats van aan de staart van de kat trekken, laten we proberen de kat voorzichtig te aaien.
"Je mag niet X, maar je mag wel X" bijvoorbeeld, je mag geen boeken gooien, maar je mag met je bal gooien. `
"Het is geen goed idee om X te doen, want we zouden gewond kunnen raken" bijvoorbeeld, het is geen goed idee om op de tafel te klimmen, want we zouden gewond kunnen raken.
Geef de feiten weer: De oven is heet, het zal pijn doen als je het aanraakt. Ik kan niet toestaan dat je het aanraakt.
In plaats van "Sla me niet" probeer: dat doet pijn als je me slaat, ik zie dat je boos bent, kun je het met woorden zeggen? (stel enkele woorden voor aan je kind)
In plaats van "Doe dat niet" zeg wat je kind wel kan doen. Bijvoorbeeld, je kind zit op de tafel. Haal ze eraf en zeg dat de tafel voor papier en krijt is, we zitten op de stoel.
In situaties waar sprake is van risico, wil je dat je kind onmiddellijk begrijpt wat hij moet doen. Je moet snel handelen en schreeuwt waarschijnlijk wat dan ook en grijpt je kind. Maar als je peuter nieuwsgieriger wordt en geneigd is zichzelf in gevaar te brengen, raad ik aan om enkele "gevaarlijke" situaties op een veilige manier te oefenen.
Je kunt bijvoorbeeld in een rustige straat lopen, wetende dat het onwaarschijnlijk is dat er een auto langsrijdt, en telkens als je peuter op straat wil lopen, herinner hem aan de regel "de straat is voor auto's. Mama en Dylan lopen op de stoep."
Leiden door Actie en Voorbeeld
Elke keer dat je een regel stelt, moet je waarschijnlijk een actie ondernemen. Jonge kinderen moeten zien wat er moet gebeuren. Ze moeten zien wat je bedoelt. Dus leid af en laat zien wat het alternatief is. Toon hoe ze moeten handelen in plaats van wat ze van plan waren te doen.
Zoals Jane Nelson zei in "Positive Discipline" - als je het zegt, meen het. Als je het meent, volg het dan op met vriendelijke en vastberaden actie.
En, nee, sorry, er is hier geen wondermiddel. Je moet jezelf waarschijnlijk elke dag, meerdere keren per dag, herhalen. Dus wees bereid om te leiden, de driftbui te verwelkomen en standvastig te blijven bij jouw belangrijkste regels.
Comments